Energie Data Services Nederland (EDSN) is op 6 juli 2001 opgericht door Essent en Eneco. Oorspronkelijk was de naam van de stichting Energie Clearing House (ECH). In 2007 fuseerde ECH met B’con en EBO. De naam werd veranderd in Energie Data Services Nederland (EDSN).
De reden om ECH op te richten was het grote aantal klanten dat verwacht werd te zullen overstappen naar een andere energie leverancier na de liberalisering van de energiemarkt. Er was een gecentraliseerde aanpak nodig om de communicatie tussen alle partijen soepel te laten verlopen. De doelstelling van de stichting is het standaardiseren en vereenvoudigen van de informatieoverdracht tussen de verschillende marktpartijen binnen de energiemarkt.
Voordat ECH werd opgericht bestond er al een systeem genaamd Edine (Electronic Data Interchange Nederlandse Energiesector). Hiermee wordt rechtstreekse gecommuniceerd tussen de marktpartijen. Dit systeem van elektronische berichten is gedateerd, heeft zijn beperkingen en wordt inmiddels nauwelijks nog gebruikt.
Wat merk ik als consument van EDSN?
De systemen van EDSN zijn op de achtergrond geïntegreerd in veel van de administratieve processen van energie bedrijven. Als energie consument heb je niet direct te maken met EDSN. De toegevoegde waarde van EDSN komt echter naar voren in veel van de belangrijke processen. Een voorbeeld hiervan is de overstap naar een andere leverancier.
Op de achtergrond vindt bij een overstap naar een andere energie leverancier veel communicatie plaats tussen diverse partijen. Dit is nodig om de overstap zo soepel mogelijk te laten verlopen. EDSN is daarin de centrale partij die de diverse centrale diensten beheerd en de elektronische berichten van en naar de juiste partijen doorgeeft.
Als je gaat overstappen wordt gecontroleerd wanneer jouw huidige contract afloopt. Zo nodig wordt dat contract opgezegd zodat je huidige leverancier op de hoogte is van jouw overstap. Gegevens die nodig zijn voor het bepalen van het voorschot en inkoop van energie worden aan de nieuwe leverancier doorgegeven. Meterstanden op de datum van overstap worden doorgegeven aan zowel de oude als nieuwe leverancier. Als er een slimme meter aanwezig is verzorgt EDSN ook het opnemen en doorgeven van de opgenomen standen.
EDSN als onafhankelijke stichting
EDSN is opgezet als een onafhankelijke stichting. De data die door EDSN beheerd wordt is zeer concurrentie gevoelig en mag daarom niet zomaar te raadplegen zijn. Door als stichting te werken wordt voorkomen dat bepaalde partijen hun invloed kunnen misbruiken.
Elke partij die gebruik wil maken van de EDSN berichten wordt verplicht deelnemer van de stichting. De deelnemers (inmiddels bijna alle marktpartijen) hebben geen directe zeggenschap over EDSN en kunnen daardoor geen directe invloed uitoefenen. Het is dan ook niet mogelijk voor deelnemers om toegang te forceren tot de data of te sturen in welke richting de ontwikkelingen van EDSN gaan.
De kosten om de stichting operationeel te houden worden door de deelnemers gezamenlijk gedragen. Elke deelnemer draagt bij aan de kosten die toegewezen zijn aan de markt rol van deze partij. De verdeling gaat aan de hand van het aantal klanten dat een deelnemer heeft (bij leveranciers) of het aantal aansluitingen (bij netbeheerders).
Bij het ontwikkelen van nieuwe functionaliteit wordt bepaald hoeveel elke markt rol hiervan profiteert. Vervolgens wordt per deelnemer per rol bepaald wat het aandeel van die deelnemer in het totaal van die rol is. Hiermee ontstaat een verdeelsleutel die gebruikt wordt om de kosten te verdelen over de deelnemers.
Voorkomen misbruik data
De databases die EDSN beheerd zijn alleen toegankelijk via elektronische berichten. EDSN monitort of de deelnemers geen onterechte opvragingen in de systemen doen. Zo mag een leverancier als voorbereiding op een overstap een aantal gegevens opvragen over een aansluiting van iemand die nog geen klant is.
EDSN houdt bij hoeveel van deze opvragingen ook daadwerkelijk tot een overstap naar deze leverancier te herleiden is. Is dat percentage lager dan het marktgemiddelde dan moet de leverancier daar uitleg over kunnen geven. In het uiterste geval kan de leverancier dan (tijdelijk) de toegang tot de systemen worden ontzegd. Opvragen van gegevens over grote aantallen aansluitingen met het doel daar een marketing campagne op te houden zou dan ook direct opvallen.
Het elektronische berichtenverkeer
Het systeem van EDSN werd primair opgezet voor het afhandelen van het switchverkeer. De marktpartijen communiceren via elektronische berichten met het systeem van EDSN dat de berichten weer doorzet aan de belanghebbende partijen. Hiervoor werden berichten gedefinieerd die qua opbouw compatibel waren met de Edine berichten. In volgende releases van het berichtenverkeer werden (vaak door voortschrijdend inzicht) hieraan meer informatievelden toegevoegd. Ook werden berichten uit elkaar gehaald om zo de processen eenvoudiger te laten verlopen.
Het is nog steeds mogelijk om met Edine via het EDSN systeem te communiceren. Hiervan wordt nog maar door enkele partijen met oude systemen gebruik gemaakt. De voordelen van EDSN berichten zijn zo groot dat bij de bouw van nieuwe systemen Edine geen serieus alternatief is. In de tijd zal Edine daarom geleidelijk totaal verdwijnen.
Ruim 98% van het elektronisch berichten verkeer tussen de partijen in de energiemarkt verloopt inmiddels via EDSN. Het systeem van EDSN kan de volledige informatieoverdracht die nodig is voor het switch- en verhuis-proces afhandelen. Per maand worden zo’n 100.000 switchverzoeken en ruim 110.000 verhuizingen afgehandeld. Daarnaast worden ook o.a. de meetgegevens (bijv. periodieke meteropnames) en stamgegevens doorgegeven aan de belanghebbende partijen. In totaal verwerkt EDSN ruim 100 miljoen berichten per jaar. Deze berichten zijn vaak onderdeel van een berichten keten.
Centrale bron van waarheid bij conflicten
Het berichtenverkeer verloopt nooit rechtstreeks tussen de marktpartijen maar altijd via EDSN. Die zorgt ervoor dat de berichten worden doorgezet naar de juiste partij(en). Doordat alle berichten via EDSN lopen is bij eventuele conflicten door de betrokken marktpartijen altijd te achterhalen welke partij welk bericht op welk tijdstip en met welke inhoud heeft verstuurd.
De volgorde van acties en de inhoud van de berichten is daarmee altijd te reconstrueren. Het oplossen van conflicten is daarmee sterk vereenvoudigd.
Andere services verzorgd door EDSN
In de loop van de tijd heeft EDSN steeds meer taken op zich genomen. Ondertussen is het een onmisbare schakel geworden in de energiemarkt.
Dat het overstappen naar een nieuwe energie leverancier tegenwoordig vrijwel altijd vlekkeloos verloopt is in grote mate aan EDSN te danken. De gecentraliseerde systemen van EDSN voorkomen veel problemen. De werkwijzes van energie bedrijven zijn omdat ze met deze systemen moeten werken gestandaardiseerd. Hoewel de markt door het grote aantal nieuwe energie leveranciers steeds meer versnipperd raakt is de standaardisatie en daarmee het gevoel van 1 markt groter dan ooit.
Enkele voorbeelden van de overige taken van EDSN zijn;
Het Centraal Aansluitingenregister (C-AR)
In het Centraal aansluitingenregister (C-AR) wordt van alle aansluitingen de fysieke en administratieve eigenschappen (o.a. wie de leverancier is) bijgehouden. De gegevens worden door de netbeheerders en leveranciers actueel gehouden. Gegevens zoals wie de leverancier is worden afgeleid vanuit de EDSN berichten.
Voor consumenten is dit register beschikbaar voor een klein deel van de beschikbare data in de vorm van het EAN code boek. Hierin kan men met postcode huisnummer zoeken op elektriciteit en gas aansluitingen. De gegevens blijven beperkt tot de netbeheerder en de EAN code van de aansluiting. De EAN code is het unieke 18 cijferige nummer dat aan een aansluiting wordt toegekend. Heb je zowel een gas als elektriciteits aansluiting dan heeft elk zijn eigen EAN code.
Uitlezen Slimme energie meters
Dag en interval meterstanden van de slimme energie meter kunnen worden opgevraagd. Dit gebeurd via de zogenaamde P4 poort van de slimme meter. De uitvraag en het opleveren van data verloopt via EDSN berichten.
Voor de consument is het ook mogelijk rechtstreeks standen vanuit de slimme meter op te vragen. Dit gebeurd via een rechtstreekse verbinding op de slimme meter zelf. Deze verbinding wordt de P1 poort genoemd.
Het Contract Einde Register (CER)
In het Contract Einde Register (CER) kunnen deelnemende leveranciers de contracten van hun klanten aanmelden. Ook kan worden nagegaan of nieuwe klanten mogelijk nog contracten hebben lopen bij andere leveranciers. Dit systeem is opgericht om tegen te gaan dat mensen onbedoeld dubbele contracten afsluiten. De afspraak is dat leveranciers contracten die andere leveranciers in het systeem opnemen respecteren. Opzeggingen van bestaande contracten moeten ook via dit systeem lopen.
Toegankelijkheid Meetregister (TMR)
In dit systeem worden alle relevante meter opnames van de afgelopen jaren per aansluiting opgeslagen. Dit gaat bijv. om meter opnames die zijn gedaan voor de jaar afrekening of de afreken standen bij een overstap naar een nieuwe leverancier. De opname historie kan helpen conflicten over onjuiste standen op te lossen en nieuwe meterstanden te valideren op waarschijnlijkheid.
Het Calgos boek
Hiermee kan de calorische correctie van gas worden berekend per Gas Overslag Station (pseudo GOS). De correctie wordt per GOS bepaald voor een gemiddelde van een maand.