Als je overstapt naar een andere energie leverancier terwijl je nog een contract bij je huidige leverancier hebt pleeg je contractbreuk. In de meeste gevallen wordt je daarvoor gewaarschuwd door de nieuwe leverancier. Zodra je je aanmeldt voor een contract zal de nieuwe leverancier zoeken naar lopende contracten in het centraal contracten register. Hierin hebben de meeste leveranciers hun contracten met consumenten geregistreerd met o.a. de einddatum. Ligt de einddatum van een lopend contract meer dan 3 maanden in de toekomst dan zal de nieuwe leverancier de overstap niet doorzetten.
De consument kan er echter voor kiezen om bewust contractbreuk te plegen. Een goede reden hiervoor zou kunnen zijn dat de nieuwe tarieven zoveel lager liggen dat een boete betalen nog steeds voordeliger is.
Hoogte van de boete
Om te voorkomen dat elke leverancier zelf de overstap boetes bepaald is daar een maximale hoogte voor vastgesteld. Deze maximale boete geldt alleen voor consumenten die kleinverbruiker zijn. De hoogte is afhankelijk van de nog resterende looptijd en wordt bepaald door de Autoriteit Consument & Markt (ACM).
De tarieven zoals die zijn vastgesteld door ACM;
| Resterende looptijd | Stroom | Gas | Stroom en gas |
| tot 1,5 jaar | €50 | €50 | €100 |
| 1,5 tot 2 jaar | €75 | €75 | €150 |
| 2 tot 2,5 jaar | €100 | €100 | €200 |
| Meer dan 2,5 jaar | €125 | €125 | €250 |
Voor zakelijke contracten hebben de energie leveranciers andere opties om de hoogte van de boete te bepalen. Dit is een aandachtspunt voor de steeds groter wordende groep ZZP’ers. Vaak krijgen ze voordelige aanbiedingen voor meerjarige contracten. Door de hoogte van de boete bij contractbreuk is het dan vaak zeer onvoordelig om tussentijds op te stappen. Zelfs als de tarieven ergens anders aanmerkelijk lager zijn.
Welkomstkorting
Let er op dat je bij contractbreuk mogelijk ook het recht verliest op een welkomstbonus die je bij het afsluiten hebt gekregen. Welkomstbonussen worden vaak pas uitgekeerd na afloop van het eerste jaar op de eerste jaarafrekening. Stap je over voor die tijd dan verlies je meestal het recht op deze korting. Gaat het om een meerjarig contract en de welkomstbonus is al volledig uitgekeerd na het eerste jaar, dan kan het zijn dat het restant wordt terug gevorderd bij de eindafrekening. Een welkomstbonus kan ook worden uitgekeerd als een kado, bijv. een iPad. In dat geval zal bij contractbreuk een deel van de winkelwaarde in rekening worden gebracht.
Een welkomstbonus kan hierdoor dan ook dienen als extra drempel tegen overstappen. De beperking van de maximale boete wordt daarmee omzeild.